Mijn vorige stadswandeling in Den Haag was een groene route door de mooi(st)e delen van de stad, afgewisseld met een aantal toeristische hotspots. Groen is de route dit keer allerminst en echt mooi kan ik de wandeling over het industrieterrein ook niet noemen. Maar de Street Art die ik in Den Haag gezien heb is supergaaf. Kleurrijke Kunst op straat met een grote K.

Stadswandeling in Den Haag langs de leukste Street Art

Voor de tweede keer achter elkaar ga ik naar Den Haag voor een stadswandeling in 070, het moet niet gekker worden. Het is niet gepland maar meer vanwege een stommiteit van mezelf. Ik heb mijn tas (met portemonnee) op mijn werk laten liggen. Op zich niet zo heel erg, ware het niet dat ik een weekje vrij heb. Zo lang kan ik mijn tas met inhoud niet missen. Er zit niets anders op dan de tas op te halen. Tja, wie zijn hoofd niet gebruikt . . .

. . . moet zijn benen gebruiken. Ik maak van de nood een deugd en ga op stap in Den Haag voor een toffe Street Art wandeling. In Den Haag is enorm veel Street Art te vinden maar ik beperk me tot een deel van het centrum, het Laakkwartier en de Binckhorst.

The Hague Street Art (THSA)

Hét platform voor professionele Street Art en Graffiti kunstenaars in regio Den Haag en dé plek waar je terecht kan met je vragen over legale oefenplekken, tours, workshops, opdrachten, exposities en nog veel meer.[ Bron: THSA ]

Waar vind je Street Art in Den Haag?

Een blog op Follow my Footprints inspireerde mij om een wandeling te maken langs de Haagse Street Art. Op de site van The Hague Street Art (THSA) vind ik veel info en vanaf de site van The Hague Street Art tour download ik een plattegrond met daarop de gaafste Street Art in Den Haag. Met behulp van afstandmeten.nl maak ik mijn eigen route langs meer dan 50 Street Art hotspots !!

Ik neem er de tijd voor, mijn fototoestel draait overuren en alle foto's in dit blog zijn door mij zelf gemaakt. Tussen de foto’s en de tekst kom je regelmatig een nummer tussen haakjes tegen. Dit nummer vind je terug op de routekaart en het .gpx bestand van mijn Street Art route.

Street Art in het centrum van Den Haag

Tegenover het Binnenhof vind ik de eerste zes Street Art kunstwerken in een klein achterafstraatje. Het Achterom is een ideale plek om met Street Art op te leuken.

Op de achtergevel van het Novotel prijken blauwe irissen. Bij restaurant ’t Achterommetje is de zijgevel versierd met een portret van een dame met superlang rood haar. Iets verder heeft het geometrische kunstwerk van Dario Goldbach alle pastelkleuren van de regenboog. Het botanische landschap van Nina Valkhoff aan het einde van de straat is nog helemaal nieuw. Zo jammer dat er dan weer kliko’s voor staan.

Kat en muis

Het mooiste vind ik de kattenenmuur. Meerdere Street Art artiesten werken samen om de muren van de straat op te vrolijken: @zesta_online, @dunyaatay, @marilouklapwijk, Page33 en @sogoshow. Ze schilderen kleurrijke katten die klimmen, klauteren, kruipen en chillen op de muur. En niet te vergeten een muis die de boel lijkt de saboteren. Het blijft een kat en muis spel.

De kunstenaars maken handig gebruik van de elementen op de muur zoals een lamp, een raamkozijn of een regenpijp. Het is een bonte mix van stijlen, ik vind het nu al gaaf en het is nog niet eens af.

Ik wandel verder naar de Raamstraat, eveneens een vergeten straatje in het centrum. Op een zogenaamde Instagram muur (7) zijn Haagse taferelen geschilderd van de mooie stad achter de duinen. Een leuke plek voor een Selfie. Op steenworp afstand van de Raamstraat overziet Haagse Harry de Grote Mark(straat).

In een steegje van de Wagenstraat is een hele nieuwe mural te bewonderen van Collin van der Sluijs. Op de muur heeft hij 2 grote vogels tussen de bloemen geschilderd. Ik vind het super. Jammer dat de steeg zo smal is, waardoor het moeilijk is om het geheel mooi op de foto te zetten.

Dit is Kunst met een grote K !!

De grootste muurschildering van Den Haag is gemaakt door Bier en Brood (10). Op de achterkant van het Danstheater prijkt een grote zwart-wit mural in de typische stijl van het kunstenaarsduo. Helaas lukt het niet om een mooie foto te maken omdat het rondom het danstheater één grote bouwput is.

Tegenover het Danstheater wandel ik over het Lamgroen langs een volgende mural (11). Iets verderop stuit ik op de Boomsluiterskade op een mega grote kerkuil gemaakt door de Braziliaanse graffiti artiest L7Matrix. Op zijn Instagramaccount zie ik dat hij voornamelijk vogels schildert, de één nog kleurrijker dan de ander.

In het schipperskwartier heeft kunstenaarsduo Karski & Beyond een Schip op hoge golven gemaakt (13). Een mooie muurschildering maar een beetje verloren in de wijk. Ik weet nooit wat ik er van moet vinden. De mural is absoluut mooi. De wijk wat minder maar wordt het er mooier met de mural ?!?!

Street Art in de Waldorpstraat

Begin april dit jaar organiseerde Streetartprojects.nl een Corona Jam in de Waldorpstraat. Op een 80 meter lange bouwschutting voor het voormalige gebouw van PTT Post (Stationspostgebouw) maakten 20 verschillende Haagse Street Art kunstenaars een eigen kunstwerk met als thema het coronavirus. De artiesten kregen alle vrijheid om naar eigen inzicht iets moois te maken. Het resultaat mag er zijn, de variatie is groot.

Superleuk idee. Dit is op en top Street Art, een klein openluchtmuseum gewoon op straat en iedereen mag het zien, helemaal gratis. Enige jammere is dat na de verbouwing de bouwschutting wordt weggehaald en daarmee de Street Art ook.

De dynamiek van Laakhavens

Even verder in de Waldorpstraat kom ik bij de achterkant van Station Holland Spoor. Het is er druk en er lopen veel studenten want de Haagse Hogeschool ligt om de hoek. Mijn oog valt op de beschilderde rand van een viaduct. Die stond niet op mijn Street Art lijstje. De onderkant van het viaduct is beschilderd met abstracte vormen die de dynamiek van Laakhavens symboliseren want er is veel veranderd in dit gebied de laatste jaren en er gaat nog veel veranderen. Het viaduct gaat ooit gesloopt worden en dan verdwijnt ook dit Street Art werk maar vooralsnog is het viaduct een beetje mooier.

Karski & Beyond in het Laakkwartier

Karski (Roy, 1974) en Beyond (Roelof, 1983) werken al geruime tijd samen aan graffiti en Street Art kunstwerken in Nederland en waar ook ter wereld. Het is geen onbekend Street Art duo in het Laakkwartier. In stadsdeel Laak zijn meerdere muurschilderingen door Karski & Beyond gemaakt en ze liggen allemaal op loopafstand van elkaar. Komt dat even goed uit ;-).

Mural of Change

De Mural of Change is de nieuwste muurschildering in Den Haag van het duo. Op de achterkant van de Haagse Hogeschool prijkt sinds mei 2020 een mega grote mural met een kleurrijk portret van drie bekende en onbekende mensenrechtenactivisten. Greta Thunberg herken ik direct maar wie de andere twee zijn?

Alle drie zetten zij zich op verschillende plekken in de wereld in voor het klimaat, vrijheid en gelijkheid. Greta Thunberg, Berta Cáceres en Vitaly Safarov zijn inspirerende voorbeelden die met hun werk laten zien dat het mogelijk is om een verschil te maken voor een rechtvaardige en duurzame wereld.[ Bron: Website Haagse Hogeschool ]

De mural is een kleurrijk eerbetoon aan drie jonge wereldverbeteraars en is tot stand gekomen met steun van de gemeente Den Haag, in samenwerking met Justice & Peace en de studenten van de Haagse Hogeschool. Het is een politiek gewaagde mural waarover nogal wat commotie is ontstaan.

Ik vind het gewoon een super mooie mural, los van enige politieke voorkeur en betrokkenheid.

Muurschilderingen op de Laakweg

Aan de Laakweg zijn nog vier muurschilderingen van het dus Karski & Beyond te bewonderen. De vier murals op rij zijn in 2016 gemaakt op de zijkanten van flats in opdracht van woningcorporatie Staedion. Stuk voor stuk zijn het supermooie kunstwerken. Ik word per direct fan van de mannen van Karski & Beyond.

Ik zie een Haags tafereel op deze mural. De Ooievaar is het symbool (en mascotte) van Den Haag en brenger van het geluk. Ook de zee en de kroon horen bij de stad.

First Afro American i ever painted and was pretty happy with the result.[ Bron: Instagram ]

Duh Haagse auievâh

Op de Goudriaankade pronkt wederom een ooievaar op de muur. De gebruikte kleuren passen helemaal bij de kozijnen van de flat en maken de boel een stuk vrolijker.

Street Art op de Binckhorst

Ik laat het Laakkwartier achter me. Ik passeer de Haagse Trekvliet en dan kom ik op de Binckhorst. De Binckhorst is de afgelopen jaren uitgegroeid tot het Street Art district van Den Haag.

De Binckhorst is een industrieterrein tussen Voorburg en Den Haag. Ik ben er vaak overheen gereden en vond het altijd een desolate en grauwe bedoeling. Een rommeltje met veel industrie, schimmige autobedrijfjes, talrijke bouwmarkten, havens met her en der een paar verloederde huizenblokken. Voordat je de Binckhorst op rijd vanaf de stad passeer je eerst drie donkere spoortunnels, ondergespoten met graffiti. Niet direct een uitnodigende plek voor een leuk dagje vermaak.

Ik ben benieuwd hoe ik de Binckhorst nu ervaar. De laatste jaren is de gemeente druk bezig om de wijk te upgraden. Het is de bedoeling dat de Binckhorst een woon- werkgebied wordt “met mondiale allure en hoog stedelijke kwaliteit”, aldus de gemeente. Om van de Binckhorst een hippe stadswijk te maken worden er o.a. kantorenpanden omgebouwd tot appartementen en zijn er veel bedrijven en huizen gesloopt.

In en rond het Teleport hotel spot ik de eerste Street Art op de Binckhorst. Ik blijf buiten maar ook binnen in het hotel op de Binckhorstlaan is de nodige Street Art te bewonderen. Ik hou het vooral bij de Street Art op straat.

De eerste opvallende mural is een afbeelding van de Canadese actrice Ellen Page. Deze mural is reclame voor de Netflix serie The Umbrella Academy. Maar reclame of niet, deze mural van Collin van der Sluijs en Super A vind ik supervet.

Flying Lady bij de Fokker terminal

De Flying Lady op de buitenmuur van Skatepark Sweatshop is letterlijk en figuurlijk een grote blikvanger. WOUW !! Deze Flying Lady is heel toepasselijk op deze muur.

Flying refereert natuurlijk aan de naastgelegen Fokker terminal. Op hun skateboard vliegen de dames over de muur van de skatehal. Het thema is “Vrouw in de kunst” en ook dat komt 100% tot uitdrukking, zeker als je bedenkt dat het kunstwerk is gemaakt door vier vrouwen.

Planet Binck

Direct naast de vliegende dame ligt nog een mega mural. Planet Binck is een muur van 50 meter lang met een bonte variatie aan Street Art. Het thema van de muur is de toekomst van de Binckhorst. Ringo Mollinger (Ringo_1984), Erwin Verkade, Serge Kortenbroek (Serge Kb) en SogoShow werkten gezamenlijk aan de muur.

Skatepark Sweatshop

Skatepark Sweatshop is het grootste indoor skatepark van de regio Den Haag. Niet alleen op de buitenmuur van Skatepark vind je Street Art. Ook op het terrein zelf en binnen in de hal vind je een bonte verzameling van graffiti en kunst. Als ik op het buitenterrein loop om de nodige foto’s te maken word ik uitgenodigd om ook een kijkje te nemen in de indoorhal.

Dat doe ik graag, ook al is het een vreemde omgeving voor me. Ik voel me er een beetje onwennig want een skatehal is toch meer voor jonge(re) mensen. In de hal is het rustig, slechts een enkele skater vertoont zijn kunsten. De muren van de hal zien er vrolijk uit en versterken de sfeer van de skatehal.

Maar er is meer dan alleen skaten. Je kunt er ook terecht voor graffiti workshops. En dat lijkt me best leuk om eens te doen . . . Wie durft er mee ?!?!

Als ik weg ga bij het skatepark komt er net een klein autootje aanrijden. Twee hippe meisjes stappen uit de auto met hun skateboards onder de arm. De auto is helemaal in stijl van het skatepark. Ik vraag hen of ik de auto op de foto mag zetten. Dit vind ik nou leuk!!

Binckhaven en de CabFab

Vanaf het skatepark wandel ik richting de Binckhaven (34). In dit deel van de Binckhorst vind je veel start-ups en creatieve bedrijven. De voormalige Caballero Fabriek (CabFab) is het kloppend hart van de Binckhaven. Van sigarettenfabriek naar creatieve hotspot. Het doet mij een beetje denken aan het NDSM terrein in Amsterdam. Een mooi voorbeeld van herleefd industrieel erfgoed.

Voor een transformatorhuisje (33) heeft kunstenaar Erwin Verkade slechts 2 kleuren gebruikt. Het resultaat is groot, ik vind het hartstikke knap. De High Tea Table is een bijzondere picknicktafel. Street Art maar dan anders. De hoge tafel staat op een opvallend roze tapijt.

Bij de voormalige Caballero fabriek is een trafohuisje omgetoverd tot een echte eyecatcher. Tegenover de Cabfab aan de andere kant van de Binckhorsthaven zie ik een mural van Daan Botlek (39). In 2017 (het Mondriaanjaar) heeft Daan Botlek zijn eigen Mondriaan gemaakt op een houten wand bij de cementfabriek. Hiervoor is hij geïnspireerd door Mondriaans bekendste schilderij, de Victory Boogiewoogie. Jammer dat ik er niet dichterbij kan komen.

Ik wandel terug naar de Melkwegstraat en vervolg mijn Street Art route. Ik passeer een trafo huisje dat opvallend rood-wit is geschilderd (40) met strakke lijnen. Ik heb er niets mee en zet er even flink de pas in. Aan de Wegastraat wachten twee mega murals op mij die ik absoluut niet wil missen. Beide murals zijn dusdanig groot(s) en imposant dat ze ook niet te missen zijn.

De eerste is een opvallend en felgekleurde muurschildering van Karski & Beyond uit 2018. Het is een levendig tafereel over het heden en verleden van de Binckhorst met hanen, vliegtuigen en auto’s.

Want wie kent ze niet, de rondscharrelende kippen en hanen op de Binckhorst? Ik ben ze zelf vaak zat tegengekomen. Voor vliegtuigen moest je vroeger bij de MTS voor de luchtvaarttechniek (Anthony Fokker School ) zijn. De voormalige Fokker terminal is omgebouwd tot evenementenlocatie. De Binckhorst staat bekend om de vele autodealers en sloopbedrijven.

De tweede grote mural is een portret van Santa Barbara naar idee van de Spaanse kunstenares Lily Brik. Het is een opvallende verschijning en een echte blikvanger. Sint Barbara is ook de naam van de RK begraafplaats op de Binckhorst. Heilige Barbara is de beschermheilige van onder andere mijnbouwers, brandweerlieden en bouwvakkers en daarmee ook van de tunnelboorders van de Rotterdamsebaan.

Muurschildering over het Leger des Heils

De volgende Street Art vind ik bij het Leger des Heils. Een lange muur toont wat het Leger des Heils allemaal doet en waar zij voor staan. Een heilsoldaat en een vredesduif ontbreken niet. Ook Majoor Alida Bosshardt, de bekendste Nederlands officier van het Leger des Heils, heeft een plekje gekregen op het kunstwerk.

Begraafplaats Sint Barbara

Naast het Leger des Heils ligt de RK begraafplaats Sint Barbara. Ik ben er nog nooit geweest en wist niet eens waar de begraafplaats lag terwijl we er wel regelmatig bloemen bezorgen. Maar wat een mooie begraafplaats is het, dat had ik niet verwacht. Eigenlijk past de begraafplaats helemaal niet bij de Binckhorst, het is er een groene oase van rust. Lange tijd lag de begraafplaats verscholen achter een grauw huizenblok. Het huizenblok is gesloopt en de begraafplaats is nu zichtbaar aanwezig op de Binckhorst. Samen met kasteel de Binckhorst vormt het een groen strook tussen de bedrijven.

Ik loop naar de bidkapel om er een kaarsje te branden maar heb natuurlijk (helaas) geen kleingeld bij me. Het Street Art werk achter het kaarsenaltaar is prachtig. Het past helemaal bij de serene rust van de bidkapel.

Ik verlaat de begraafplaats en kijk uit over de Binckhorstlaan. Dan zie ik aan de overkant een kleurrijke gevel. Ik ben verbaasd dat ik die eerder vanmiddag over het hoofd heb gezien. Het is haast niet te missen . . . maar mij lukt het dus wel.

Als ik dichterbij kom begrijp ik meteen waarom ik de kleurrijke gevel heb gemist. Het meisje iets verderop trok mijn aandacht. En dan blijkt dat ik nog meer kleine Street Art objecten over het hoofd heb gezien. Gelukkig krijg ik een herkansing, want ik wil toch die kant op richting het Trekvlietplein.

Akbar Tribute op het Trekvlietplein

Het Trekvlietplein is een straat en geen plein zoals de naam doet vermoeden. De straat ligt aan de rand van de Binckhorst, direct langs het spoor. Daar aangekomen worden al mijn (voor)oordelen over de Binckhorst bevestigd. Wat een troosteloze bende. Ongezellig, overal troep, de puinhoop van een afgebrande friettent, een schots en scheef trottoir en overal onkruid. Een plek waar je in het donker niet wil zijn en zelfs bij daglicht is het een duistere straat.

En in die straat loop ik nu, op zoek naar Street Art. Ik heb geen idee wat ik er aan tref. Langs een stuk braakliggende grond bij het spoor staat een scheve betonnen schutting, zeker wel 100 meter lang. Zover ik kijken kan zie ik vrolijke kleuren op de grijze schutting. Ik kan mijn hart ophalen aan de Street Art en graffiti. De hele muur is één grote Akbar Tribute. Mijn interesse is gewekt en eenmaal thuis ga ik op zoek naar wie of wat Akbar is.

Als straatfotograaf is Akbar Simonse wereldberoemd in de Haagse Street Art scene. Hij fotografeert alle Street Art en graffiti in Den Haag die er gemaakt wordt. Of dat nu mooi of lelijk is, legaal of illegaal het maakt hem niet uit. Hij is er als de kippen bij, want Street Art is vergankelijk. Wat er nu is kan er morgen al niet meer zijn.

Hij is de godfather van de streetart-fotografie.[ Bron: AD ]

Maar Akbar is ongeneeslijk ziek en daarom wilden de Street Art artiesten uit Den Haag en omstreken hem een hart onder de riem steken. De betonnen muur aan de Trekvlietkade is één groot(s) eerbetoon aan Akbar. Iedere Street Artist gaf zijn eigen invulling aan de muur. Het is een bonte mix van stijlen die toont hoe geliefd Akbar is in de Haagse Street Art scene.

Street Art of Graffiti

Ik vind het indrukwekkend om te zien. Niet alles is even mooi en de scheidingslijn tussen Street Art en graffiti is dun. De schilderij-achtige werken vind ik over het algemeen mooier dan de (name)tags maar dat is gewoon mijn mening.

Creative Industry

Onder het naastgelegen spoorviaduct verbaas ik me over de lenticulaire schildering in alle kleuren van de regenboog.

Oeps . . . lenticulair, dat zoek ik even op. Het is heel simpel. Het is een (druk)techniek waarbij je twee verschillende afbeeldingen ziet, afhankelijk vanaf welke kant je het kunstwerk bekijkt.

Het kunstwerk Creative Industry verandert van -CREATIVE- naar -INDUSTRY- als je er van links naar rechts voorbij loopt (en omgekeerd). Wouw, een knap staaltje Street Art. En Creative Industry is er volop te vinden op de Binckhorst.

Legale Graffiti Locatie

Onder de volgende spoortunnel bevindt zich de Hall of Fame (HOF), een legale graffiti locatie. Ik zie er vooral nametags en veel doodshoofden. Ook spot ik er de Utrechtse kabouter, beter bekend als de KBTR. Blijkbaar is-ie verdwaald in Den Haag. Je ziet hier goed dat er over elkaar heen geschilderd (gespoten) mag worden. Morgen kan er zomaar een ander kunstwerk de muur bepalen.

Chuck Deely

Ik laat de Binckhorst achter me en wandel terug naar het centrum. Op de Turfmarkt loop ik langs een mural over straatmuzikant Chuck Deely. Hij was een Amerikaans zanger die in de Haagse binnenstad zijn muziek ten gehore bracht. Hij had een vergunning voor het leven in Den Haag als straatmuzikant. In januari 2007 overleed hij. Aan het einde van de tramtunnel, vlakbij de plek waar hij vaak speelde, vind je nu een bont eerbetoon aan deze kleurrijke muzikant.

Blauwe streepjes in de Bagijnestraat

Het laatste Street Art werk op mijn route is in de Bagijnestraat, Sophia in twintig duizend blauwe streepjes. Gordon Meuleman vereeuwigde zijn collega Sophia den Breems in de Bagijnestraat. Zij vormen samen het Street Art duo SOGOshow.

Als ik het goed begrepen heb is ook dit kunstwerk lenticulair (ik heb een nieuw woord geleerd). Op de foto’s is het niet zo goed zichtbaar maar als je van rechts naar links loopt zie je haar veranderen. Helaas heb ik er geen filmpje van gemaakt maar op Instagram staat wel een filmpje waarop je het lenticulaire effect goed kunt zien.

De mooiste Street Art in Den Haag

Ik vind het een mooie finale van mijn Haagse Street Art route. Ik heb een fantastische dag gehad. Lekker gewandeld, uiteindelijk bijna 17 kilometer en veel gave Street Art gezien. Het niveau van de Haagse Street Art vind ik hoog, echte kunstwerken met hoofdletter K.

Er kan er maar één de mooiste zijn . . .

Voor mij is dat De Kattenmuur aan het Achterom. Dit omdat er verschillende artiesten, elk met hun eigen stijl, één geheel weten te maken van allemaal kleine tafereeltjes. Elke keer ontdek je weer iets nieuws. En de kat&muismuur is lekker dicht bij mijn werk, dus ik ga snel een keertje kijken in de Kattensteeg als de mural helemaal klaar is.

070 Street Art wandeling
3 Haagse auievaâhrs
10-tallen kunstwerken
17 kilometer wandelplezier
53 Street Art hotspots
100% genieten
20.000 blauwe streepjes

Meer Haagse Street Art foto's

ALLES OP EEN RIJTJE

Meer Street Art routes

Doen in Amsterdam: Wandelen door trendy Noord

Verrassend anders

Gave Street Art route in Rotterdam

Stadswandeling

Street Art wandeling in Nijmegen

Ontdek de tofste Street Art