Lopen langs de linies
Rondom Vught en Den Bosch
Het is lente. Volgens de voorspellingen is de eerste lentedag van het jaar, of toch nog de laatste winterdag, de zonnigste dag van de week. Ik twijfel niet en ga -Lopen langs de linies-, een afwisselende rondwandeling langs de stellingen van 's Hertogenbosch en Vught.
De route komt uit de wandelgids Lopen langs de Linies en is geschreven door Rob Wolfs en Rutger Burgers. In deze gids staan 13 wandelingen rondom waterlinies in ons land. In de omgeving van Den Bosch en Vught zijn de restanten van de Zuiderwaterlinie zichtbaar aanwezig.
Natuurgebied Het Bossche Broek
Mijn wandeling begint in het centrum van Vught en loopt langs de Sint Petruskerk en de Lambertuskerk. Buiten de bebouwde kom van Vught stap ik natuurgebied Het Bossche Broek in. Over een grasdijk wandel ik langs het riviertje de Dommel richting Den Bosch. In de verte is de imposante Sint-Janskathedraal de blikvanger aan de skyline van Den Bosch.
Na ongeveer een kilometer ga ik het moerasgebied in. De wandelpaden liggen bijna net zo laag als het water. Voor de liefhebbers: je krijgt 100% zandpadgarantie. Hoog en droog ligt er een 'zwevend' wandelpad van metalen roosters boven het zompige grasland. Heel onnatuurlijk en zeker niet mooi maar mijn voeten blijven droog.
In de middeleeuwen was het moerasdal Bossche Broek een onneembare hindernis bij de verdediging van Den Bosch. Met het water uit de Dommel kon het gebied onder water worden gezet (inundatie) zodat vijandelijke troepen de stad niet konden bereiken.
Dat gaat naar Den Bosch toe
Het Bossche Broek ligt tegen het centrum van Den Bosch aan en langzaam komt de stad dichterbij. De route loopt niet door de stad. Ik verlaat ik de route en maak een ommetje door het centrum van Den Bosch. De stad is zeker een bezoekje waard en zo ver is het niet, heen en terug nog geen anderhalve kilometer.
De trots van Den Bosch: de Sint-Janskathedraal
Uiteraard ga ik naar de Sint Jan om kaarsjes op te steken.
Ik wandel op mijn gemak door de basiliek die is gebouwd tussen 1380 en 1530. Het is er druk en toch heel rustig, over enkele minuten begint de heilige mis. Veel mensen komen een kaarsje opsteken en vereren Maria met bloemen. Hier mogen geen foto's gemaakt worden, jammer maar wel begrijpelijk.
Na mijn ommetje door Den Bosch vervolg ik de route over de vestingmuur van de stad, langs Bastion Oranje en Bastion Vught. Daar kom ik weer bij de Dommel, die ik een stukje volg over een leuk wandelpad achter de huizen en tuinen langs.
Fort Isabella
Over een hoge spoorburg wandel ik rechtstreeks naar Fort Isabella. Het fort is gebouwd in 1617 om de zuidkant van 's-Hertogenbosch beschermen. Het fort is er niet meer, slechts het oude poortgebouw, de Puist, herinnert nog aan het fort. Begin 20-ste eeuw is op de plek van het fort de Isabella kazerne gebouwd.
Ik neem een kijkje op het Isabella-terrein. Bij 't Stroopsoldaatje (inmiddels gesloten) geniet ik van een latte macchiato met iets lekkers. Deze onverwachts leuke horecaplek is gevestigd in één van de gebouwen van de voormalige kazerne. Echt een aanrader en niet alleen omdat het ongeveer halverwege de route is.
Vughtse Lunetten
Rondom de kazerne liggen de Vughtse Lunetten en over een graskade langs het afwateringskanaal stap ik die kant op. Ik ben benieuwd naar de Lunetten, ik heb er weleens van gehoord maar heb geen flauw idee wat het nu zijn.
Een lunet is een klein verdedigingswerk. Als je van bovenaf kijkt, zie je de vorm van een halve maan. Die naam komt uit het Frans: 'lune' betekent maan. Een lunet heeft vier zijden. Twee ervan zijn schuin, naar buiten gericht. Dit zijn de 'facen'. De andere zijden zijn naar achteren gericht: 'flanken'. De achterkant is vaak open, dit heet de keel. Om een lunet ligt altijd een gracht. [ Bron: Website Zuiderwaterlinie ]
Op zich is er niet veel te zien aan de Lunetten. Maar langs de grachten van de lunetten lopen wel hele mooie wandelpaden. Het is prima wandelen door het bos en Vughtse heide. De natuur ontwaakt, het is immers bijna lente.
Fusilladeplaats
Een oudere meneer spreekt mij aan en vertelt dat er in dit gebied afschuwelijke dingen gebeurden tijdens de Tweede Wereldoorlog. Kamp Vught, het enige SS-concentratiekamp buiten nazi-Duitsland, ligt hier vlakbij. De meneer snapt niet dat mensen elkaar zo gruwelijk kunnen martelen en doodschieten en dat zulke dingen ook nu nog gebeuren. Hij adviseert mij om letterlijk en figuurlijk, even stil te staan bij het monument op de fusilladeplaats.
En dat doe ik !!
Ik wandel door het toegangshek, het lange pad af naar het gedenkteken. Hoog boven het monument staat een eenvoudig houten kruis dat is neergezet door mensen uit de buurt.
In de Tweede Wereldoorlog legden de Duitse bezetters op Lunet II een executieplaats aan, op de plek van de voormalige schietbaan van het Nederlandse leger. Gevangenen uit concentratiekamp Vught werden hier gefusilleerd. De eerste gevangene in juni 1944, de laatste vier op 16 september van hetzelfde jaar. Op het gedenkteken staan de namen van 329 mannen die hier zijn omgekomen.
Er liggen veel bloemen, helaas allemaal verwelkt. Ik vind het indrukwekkend en ook opvallend hoe veel herinneringen aan de Tweede Wereldoorlog je onderweg tegenkomt. Elke keer een wijze geschiedenisles, één van de leuke dingen tijdens het wandelen.
Er volgt een laatste stukje door het bos langs lunet III en dan ben ik terug in Vught. Het laatste stuk loopt door de villawijken van Vught, ook niet onaardig om te zien.
Ik heb lekker gewandeld en vond het een leuke wandeling. Onderweg is genoeg te zien, lekker afwisselend, met een goede mix van stad en natuur. En daar hou ik van.
Alles op een rijtje
Meer wandelplezier
St. Jan en de Pettelaar
Groene Wissel Den Bosch
Wandelen in de geest van Jac. P. Thijsse
Utrecht-Breukelen
« Vorig bericht
Volgend bericht »
2 Reacties
Robbert - 27-03-2018 @ 13:44:11 -
Ha zus, leuke, leerzame wandeling weer!
Mirjam - 27-03-2018 @ 13:52:22 -
Ja, en dan te bedenken dat ik geschiedenis vroeger echt niet leuk vond. Al 'wandelenderwijs' steek ik er nu veel meer van op 😉